Hafızamızı ve zekamızı gelişitme yolları

a Her gün bir şeyler ezberlemeliyiz. Ezberimizdekileri
tekrarlamalıyız.

c Geçmiştekiler! hatırlamalıyız ve hayatımızdan pasajlar anlatmalıyız.

d Hafızamızı dilenci torbasına ve bit pazarına döndürmemeliyiz. Yani
hafızamızı, yarar sağlamayan gereksiz şeylerle doldurma-malıyız.

e Beyine enerji veren ve fosfor içeren besinler almalıyız. Bunları
biraz açıklayalım:

- Düşünme ve araştırma zekâyı bilediği gibi, ezberleme ve ha fızayı
biler ve sağlamlaştırır.

Önce şunu söyleyelim ki, insanın yaşı kaç olursa olsun, bakımlı olur ve
tavsiyelerimize uyulursa, ömrünün sonuna kadar hafıza ve zekâsı normal
çalışır, yeter ki, hafıza ve zekâsı koruyabilsin ve geliştirebilsin.

Hafıza ve zekâ -diğer bütün organlar gibi- çalıştığı sürece güçlü ve
dinçtir. Çalışmazsa hantallaşır, uyuşur, zayıflar ve geriler. Bu sebeple
diyoruz ki:

Hareket; hayat ve enerji kaynağıdır, hareketsizlik ölüm demektir. Sen de
omurunun sonuna kadar hafızanın sağlam kalmasını istiyorsan, az da olsa
her gün bir şeyler ezberle. Fakat ezberleme gelişi güzel değil,
bilinçli ve plânlı olsun.

Ezber genç işidir. Yaşlanınca ezberlemem zorlaşır sözünün hiçbir sağlam
dayanağı yoktur. Bunu söyleyenler, ya denemesini yapmadan konuşuyorlar,
yahut ezberlemesini bilmiyorlar, yahut da -papağan gibi- düşünmeden
başkalarının sözünü tekrarlıyorlar.

Size söyleyeceğim metodu uygularsanız, her yaşta istediğinizi
ezberlersiniz.

Beyni açıklarken, Beyni dinlendirmenin bir yolu da beyni bo
şaltmaktır demiştik. İşte bir şeyi kolayca ezberlememiz için de
hafızamızı boşalttıktan sonra istediğimiz bir metni, bir yazıyı ve bir
şiiri az zamanda ezberleriz. Ezberlediğimiz şeyin hafızamızda uzun süre
kalması için de onu tekrarlamalıyız.

Ezberlemek için en uygun vakit sabahlan ve dinlendikten sonradır.

Aç karnına, yorgunken, aşın tokken, uykulu iken sıkıntılı veya öfkeli
iken, zihnimiz bir şeylerle meşgulken ve ağrıyan bir yerimiz varken
ezberleme zorlaşır. Bunlar varken hafızamız çalışmaz.

Hafıza bir kap gibidir. Kap dolu iken içine yeni bir şey girmedi ği
gibi, hafızamız da dolu ve kapalı ise yani yukarıdaki saydıkları mızdan
biri veya birkaçı varsa bir şey ezberleyenleyiz.

Burada konumuzla ilgili bir olayı anlatayım:

1982′de altmış iki yaşımda iken İstanbul'daki evimizde bir sahife Arapça
metni ezberlemek istedim. Kitabı rahlenin üzerine koydum, yarım saat
uğraştım, iki satır ezberleyemedim. O günlerde de bu kitabı yazmaya
başlamıştım.

Kitabıma yazacağım, hafıza ve zekâ hakkında kesin kanaatim, insan ne
kadar yaşlı olursa olsun, istediğini ezberler ve öğrenir gö rüşü idi.
Yarım saatte iki satır yazıyı ezberleyemeyince, önce kendi kanaatimden
şüphelendim. Biraz düşününce, kendi kendime:

Hayır, insan her yaşta öğrenebilir ve ezberler. Fakat öğrenmenin de
ezberlemenin de bazı şartlan olsa gerek. Ben şimdi ezberleyemiyorsam
kusuru kendimde aramalıyım dedim. Biraz düşününce de ezberleyemeyişimin
nedenlerini anladım.

Bir an gözümü kapatarak o günlerde içinde yaşadığımız atmosferi
düşündüm. Kaldıramayacağım o kadar yükün altına girmiştim ki, zihnimi
yorucu ve hafızamı dolduran bir sürü haller, ekonomik sıkıntılar, yırtık
büyük, yamalık küçük, çocukların ayrı ayrı çeşitli dertleri. Ailede
yalnız beni ilgilendiren ve düşündüren evin ihtiyaçları. Okuttuğum
derslerin ağırlığı. Bunların yanı sıra tercümesine başladığım kitabın
zamanımı daraltması ve zihnimi yorması. Bütün bunlar yetmezmiş gibi,
gelirimizi artırıp ailemi daha rahat yaşatmak için çareler arayışım.

Bu kadar yorucu, ezici, hafızamı ve zihnimi doldurucu ağır yükün
altında, oturmuş kitap ezberliyorum. Bu, oldukça zordur. Onun için
ezberleyemiyorum. Fakat zor da olsa, şartlar ve hadiseler ne olursa
olsun, çalışma programının gerektirdiği metni mutlaka ez berlemem
gerekiyor. Fazla vaktim olmadığı için de kısa zamanda ezberlemeliyim..

Kendi kendime bu muhakemeyi yaptıktan sonra iki şeye karar verdim:

1 Kafamı meşgul eden her şeyi zihnimden çıkaracağım ve hafızamı
boşaltacağım.

2 Kendi kafamda gençliğe doğru geriye giderek yaşımı küçülteceğim.

0 anda aklımda ve zihnimde olan Her şeyi kendime unutturarak
hafızamı boşalttım. Kafamı meşgul eden hiçbir şey bırakmadım.

Sonra da kendimi geriye doğru götürerek geçmiş yılları ve yaşadığım
yerleri aştım, bir sayfa metni yarım saatte ezberlediğim ilk öğrencilik
yıllarıma ulaştım.

Hafızamı tamamen boşlattığım ve tekrar gençliğe döndüğüm hususunda
kanaatim ve inancım kesinleşince, gözümü açtım ve bir sahife metni yarım
saatte ezberledim.

Bu basan benim için unutulmaz bir deney ve zafer oldu. Hem, insan her
yaşta istediğini öğrenir ve ezberler teorimi denemiş ve olumlu sonuç
almış oldum, hem de bu konudaki inancım kesinleşti.

Böylece yaş kaç olursa olsun ve şartlar ne olursa olsun, hafızanın
çalışmasının ve istenilen şeyi kolayca ezberlemenin iki şeye dayandığı
kesinlik kazandı:

1 - Kişinin zihnini boşaltması.

2- Kendi hayalinde gençlik çağına dönmesi ve genç olduğuna kendini
inandırması bir çok hallerde, inanç ilâçtan daha etkindir.